1. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Hakkında

Teknoloji Geliştirme Bölgeleri: Yüksek/ileri teknoloji kullanan ya da yeni teknolojilere yönelik firmaların, belirli bir üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü ya da AR-GE merkez veya enstitüsünün olanaklarından yararlanarak teknoloji veya yazılım ürettikleri/geliştirdikleri, teknolojik bir buluşu ticari bir ürün, yöntem veya hizmet haline dönüştürmek için faaliyet gösterdikleri ve bu yolla bölgenin kalkınmasına katkıda bulundukları, aynı üniversite, yüksek teknoloji enstitüsü ya da AR-GE merkez veya enstitüsü alanı içinde veya yakınında; akademik, ekonomik ve sosyal yapının bütünleştiği siteyi veya bu özelliklere sahip teknoparklar olarak tanımlanmaktadır.

2. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri İstatistikleri

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ar-Ge Teşvikleri Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanmış olan Teknoloji Geliştirme Bölgeleri istatistiklerine göre; Mayıs/2023 dönemi itibariyle toplam 98 adet Teknoloji Geliştirme Bölgesi bulunmakta olup, bunlardan 85 tanesi faaliyetine devam etmekte, 13 tanesinde ise altyapı çalışmaları sürüyor olup, ilerleyen dönemlerde faaliyete geçmeleri beklenmektedir.

Mayıs/2023 dönemi itibariyle toplamda 9.371 firma faaliyetine devam etmekte olup, firmaların sektörel dağılımı incelendiğinde %49,89 ağırlıkla Bilgisayar programlama faaliyetleri (sistem, veri tabanı, network, web sayfası vb. yazılımları ile müşteriye özel yazılımların kodlanması vb) NACE kodlu faaliyet açık ara ile birinci sırada yer almaktadır.

3. Bölgede İşletmelere Sağlanan Vergisel Avantajlar

Bölgede işletmelere sağlanan vergisel avantajlar aşağıda maddeler halinde açıklanmıştır:

3.1. Gelir ve Kurumlar Vergisi İstisnası

4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu'na göre Yönetici şirketlerin bu Kanun uygulaması kapsamında elde ettikleri kazançlar ile Bölgede faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, münhasıran bu Bölgedeki yazılım, tasarım ve AR-GE faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları 31/12/2028 tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden müstesnadır.

"Yönetici Şirket" kavramı; 4691 Sayılı Kanuna uygun ve anonim şirket olarak kurulan, Bölgenin yönetimi ve işletmesinden sorumlu şirketi ifade eder. 

Gelir ve Kurumlar Vergisi İstisnası, kazancın türüne göre 3 farklı şekilde değerlendirilebilir:

A. Gayrimaddi hakların satılması, devri veya kiralanmasından elde edilmesi halinde istisna uygulaması:

İstisnadan yararlanılması için, bu hakların; AR-GE faaliyetleri neticesinde elde edilmesi ve ilgili mevzuat çerçevesinde tescil veya kayıt ettirilmesi ya da bildirilmesi şartıyla, kazancın elde edildiği vergilendirme dönemine ilişkin beyannamelerin verilmesi gereken sürenin sonuna kadar tescil veya kayıt için yetkili kuruma başvurulmuş olması kaydıyla bu kazançları doğuran işlemlerin gerçekleştirildiği vergilendirme döneminden başlayarak faydalanılması mümkündür. İstisnadan yararlanacak kazanç tespit edilirken; bu kazancın elde edilmesine yönelik faaliyetler kapsamında gerçekleştirilen nitelikli harcamaların toplam harcamalara oranına isabet eden kısmı hesaplanır ve kazanç bununla sınırlı olmak üzere vergiden istisnadır. Nitelikli harcama tutarı yüzde 30'una kadar artırılabilir ancak bu şekilde artırılan nitelikli harcama tutarı toplam harcama tutarını aşamaz.

Örnek1: A İşletmesi 2022 yılında X Teknoloji Geliştirme Bölgesi'nde yürütmekte olduğu Ar-Ge projesi kapsamında G Yazılımını üretmiştir. A İşletmesi kazancın elde edildiği vergilendirme dönemi olan yılına ilişkin beyannamelerin verilmesi gereken kanuni sürenin sonuna kadar X Teknoloji Geliştirme Bölgesi Yönetici Şirketi aracılığıyla Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'na müracaat ederek "Proje Bitirme Belgesi" talebinde bulunmuştur. A İşletmesi'nin son 5 hesap dönemi ortalaması incelendiğinde gayrimaddi haklardan elde edilen yıllık brüt gelirleri 30 milyon Türk Lirasını ve dahil olduğu şirketler grubunun yıllık net satış hasılatı 200 milyon Türk Lirası'nı aşmadığı için gayrimaddi haklarının satışından elde edeceği kazançları Proje Bitirme Belgesi'ne dayanılarak istisnadan yararlandırılabilir. Bu durumda patent veya fonksiyonel olarak patente eşdeğer bir başka belge aranmaz.

A İşletmesi'nin ilgili yılda G Yazılımının gayrimaddi hakkının satılması dolayısıyla elde ettiği kazanç tutarı 1.000.000,00 TL olup kazancı doğuran faaliyet kapsamında gerçekleştirilen nitelikli harcama tutarı 600.000,00 TL ve toplam harcama tutarı 750.000,00 TL olarak gerçekleşmiştir.

Bu durumda; yapılan hesaplamada nitelikli harcamaların toplam harcamalara oranı (istisna oranı) %80 olarak tespit edilmiştir. 1.000.000,00 TL olarak elde edilen kazancın %80'ine isabet eden kısmı olan (1.000.000,00 TL x %80) 800.000,00 TL için istisna uygulanacak ancak %20'sine isabet eden kısmı olan 200.000,00 TL için istisnadan faydalanılamayacaktır.

Ancak; A İşletmesi nitelikli harcama tutarını %30 artırımlı uygulayabileceği için, nitelikli harcama tutarı %30 artırılarak (600.000,00 TL + %30) 780.000,00 TL olarak hesaplanacak, fakat nitelikli harcama tutarı %30 artırım uygulandığı takdirde toplam harcama tutarını geçemeyeceği için 750.000,00 TL olarak esas alınacak ve bu durumda istisna oranı hesaplaması:

Nitelikli Harcama Tutarı %30 Artırımlı = 750.000,00 TL

Toplam Harcama Tutarı = 750.000,00 TL

İstisna Oranı = Nitelikli Harcama Tutarı / Toplam Harcama Tutarı = %100 olarak uygulanabilecektir. Bu durumda elde edilen 1.000.000,00 TL tutarındaki kazancın tamamı istisnaya konu edilebilecektir.

B. Ürünleri seri üretime tabi tutarak pazarlama halinde istisna uygulaması

Bölgede yazılım ve Ar-Ge faaliyetinde bulunan şirketlerin, bu faaliyetler sonucu buldukları ürünleri kendilerinin seri üretime tabi tutarak pazarlamaları halinde, bu ürünlerin pazarlanmasından elde edilen kazançların lisans, patent gibi gayrimaddi haklara isabet eden kısmı, transfer fiyatlandırması esaslarına göre ayrıştırılmak suretiyle istisnadan yararlanabilecektir. Ancak, lisans, patent gibi gayrimaddi haklara bağlanmamış olmakla birlikte uyarlama, yerleştirme, geliştirme, revizyon, ek yazılım gibi faaliyetlerden elde edilen kazançların istisna kapsamında değerlendirileceği tabiidir. Ayrıca, teknoloji geliştirme bölgelerinde tasarım faaliyetleri sonucu buldukları ürünleri kendileri seri üretime tabi tutarak pazarlayan mükellefler, bu ürünlerin pazarlanmasından elde edilen kazançlarının tasarıma isabet eden kısmını, transfer fiyatlandırması esaslarına göre ayrıştırmak suretiyle istisnadan yararlanabilecektir. Üretim ve pazarlama organizasyonu nedeniyle doğan kazancın diğer kısmı ise istisna kapsamında değerlendirilmeyecektir.

Örnek2: A İşletmesi 2022 yılında X Teknoloji Geliştirme Bölgesi'nde yürütmekte olduğu Ar-Ge projesi kapsamında S Yazılımını üretmiştir. İşletme, yazılımı seri üretime tabi tutarak pazarlamış ve faaliyetleri sonucunda 2022 yılında 1.000.000,00 TL kazanç elde etmiştir.

A İşletmesi'nin ürettiği yazılımların lisans satışından veya kiralanmasından elde edeceği kazançlar istisnadan yararlanacak, ancak söz konusu yazılımın disk, CD veya elektronik ortamda pazarlanmasından elde edilen kazançların (lisansa isabet eden kısmı hariç) istisnadan yararlanması mümkün olmayacaktır.

A İşletmesi Seri Üretim Faaliyetleri sonucunda elde ettiği kazancın, gayrimaddi haklara isabet eden kısmını, transfer fiyatlandırması esaslarına göre ayrıştırmak suretiyle %80 olarak hesaplamıştır. Bu durumda; 1.000.000,00 TL olan seri üretim kazancının gayri maddi haklara isabet eden %80'i oranındaki 800.000,00 TL'lik kısmı istisnaya konu edebilecek, %20'si oranındaki 200.000,00 TL'lik kısmının ise istisnadan yararlanması mümkün olmayacaktır.

C. Sipariş üzerine yapılan projelerde istisna uygulaması

Sipariş üzerine yapılan ve doğabilecek tüm gayrimaddi hakların sözleşme hükümleri çerçevesinde siparişi verene ait olacağı işlerde olduğu gibi faaliyeti gerçekleştiren lehine gayrimaddi hak doğmayan durumlarda, mükelleflerin bölgedeki bu faaliyetlerinden doğan kazançları Bakanlar Kurulu Kararı hükümleri kapsamında değildir.

Örnek3: A İşletmesi 2022 yılında X Teknoloji Geliştirme Bölgesi'nde yürütmekte olduğu Ar-Ge projesi kapsamında SP Yazılımını üretmiştir. Sözleşme hükümleri çerçevesinde, üretilen SP yazılımının gayrimaddi hakları doğrudan siparişi veren Z işletmesine ait olup, A işletmesi adına gayrimaddi hak doğmamıştır. Bu projenin teslimi sonucunda A İşletmesinin elde ettiği kazanç tutarı 2022 yılı için 1.000.000,00 TL olarak gerçekleşmiştir. Bu durumda A İşletmesinin elde etmiş olduğu kazancın tamamı vergiden istisnadır.

3.2. Bazı Teslim ve Hizmetlerde KDV İstisnası

3065 Sayılı KDV Kanunu Geçici Madde 20/1'e göre:  4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununa göre teknoloji geliştirme bölgesinde ve ihtisas teknoloji geliştirme bölgesinde faaliyette bulunan girişimcilerin kazançlarının gelir veya kurumlar vergisinden istisna bulunduğu süre içinde münhasıran bu bölgelerde ürettikleri ve sistem yönetimi, veri yönetimi, iş uygulamaları, sektörel, internet, oyun, mobil ve askeri komuta kontrol uygulama yazılımı şeklindeki teslim ve hizmetleri katma değer vergisinden müstesnadır.

KDV İstisnasının kapsamı, kanunda belirtilen yazılım faaliyetleri ile sınırlı olup, Gelir ve Kurumlar Vergisi istisnasına tabi diğer faaliyetler için KDV istisnasının uygulanması mümkün değildir.

Örnek4: A İşletmesi X Teknoloji Geliştirme Bölgesi'nde tamamlandığı Ar-Ge Projesi sonucunda elde ettiği Q Oyununu gayrimaddi haklarıyla birlikte Z firmasına satmıştır. Bu durumda A işletmesi için Q oyununun teslimi katma değer vergisinden müstesnadır. Bu satış işlemi için 3065 Sayılı Kanun Geçici 20/1 maddesi hükümlerine göre KDV hesaplanmayacaktır.

Bölgede KDV istisnası kapsamında teslim ve hizmetleri olan ancak ilgili istisnadan faydalanmak istemeyen işletmeler için istisnadan vazgeçme hakkı bulunmaktadır.

Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği'ne göre:

Kanunun 18 inci maddesi hükmüne göre, vergi dairesine yapacakları yazılı müracaatla vergiden istisna edilmiş işlemleri dolayısıyla vergiye tabi tutulmalarını talep edebilirler. İstisnadan vazgeçme talebi işlem türleri itibarıyla yapılır. Ancak, bu talebin, mükellefin vazgeçmek istediği istisna kapsamında olan işlemlerin tamamını kapsaması şarttır.

İstisnadan vazgeçeceklerin mükellefiyetleri talep tarihinden itibaren vergi dairesince tesis olunur. Bu şekilde mükellef olanlar mükellefiyete giriş tarihinden itibaren üç yıl geçmedikçe mükellefiyetten çıkamazlar. Mükellefler üç yıllık sürenin bitiminden önce mükellefiyetten çıkmak için talepte bulunmadıkları takdirde, mükellefiyet üç yıl daha uzayacak olup, bu süre dolmadan tekrar istisna kapsamında işlem yapılması mümkün değildir. Mükellefiyetten çıkmak için yapılacak başvuru üçüncü yılın son gününe kadar yapılabilir.

3.3. Personele Ödenen Ücretlerde Vergi İstisnası

31/12/2028 tarihine kadar, bölgede çalışan AR-GE, tasarım ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisi; verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilir. Bu kapsamdaki ücretlere ilişkin düzenlenen kağıtlar damga vergisinden istisnadır. Gelir vergisi stopajı ve sigorta primi işveren hissesine ilişkin teşviklerden yararlanacak olan destek personeli sayısı, AR-GE ve tasarım personeli sayısının yüzde onunu aşamaz. Toplam personel sayısı on beşe kadar olan Bölge firmaları için bu oran yüzde yirmi olarak uygulanır.

Örnek5: A İşletmesi X Teknoloji Geliştirme Bölgesi'nde Ar-Ge projesi kapsamında Y Yazılımını üretmektedir. 2023 Yılı Ocak ayı içerisinde proje kapsamında 5 Ar-Ge personeli ve 1 destek personeli çalışmaktadır. Bu durumda personellerin bu projedeki görevleri ile ilgili ücretlerinin tamamı gelir vergisi ve damga vergisinden istisnadır.

Bu noktada 03/02/2021 tarihi öncesi ve sonrası için uygulamada değişiklik mevcuttur. Değişiklik öncesinde ilgili ücret her türlü vergiden müstesna iken değişiklik sonrasında hesaplanan gelir vergisi verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilecektir. Bu durum Şubat/2021 dönemi sonrasında kanun kapsamında net ücret sistemine göre çalışan personeller için brüt ücret hesaplamasında değişikliğe sebep olmuştur.

Ayrıca ilgili personelin ücretlerinin istisnaya konu edilebilmesi için bölgede çalışma şartı bulunmaktadır. Ar-Ge veya tasarım merkezi ile bölge dışında geçirilen sürelerde gelir vergisi stopaj teşviki uygulaması kapsamında çeşitli düzenlemeler yapılmakta olup, bunlardan sonuncusu ve şu anda yürürlükte olan 20 Nisan 2023 tarihli 7103 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı kapsamında: Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ile Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde çalışan personelin gelir vergisi stopajı teşvikine konu edilmek üzere söz konusu bölge ve merkezler dışında geçirebilecekleri süreler hakkında belirlenmiş olan oran, mahiyeti Bakanlıkça belirlenecek bilişim personeline 01/04/2023-31/12/2023 tarihleri arasında (bu tarihler dâhil) yüzde yüz, bunlar dışındaki personele ise 31/12/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) yüzde yetmiş beş olarak uygulanır.

Bu kapsamda Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde bu destekten faydalanacak bilişim personelinin mahiyeti;

"Fakültelerin dört yıllık bilgisayar, elektronik ya da yazılım ile ilgili bölümlerinden ya da bunlara denkliği Yükseköğretim Kurulunca kabul edilmiş yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarından mezunlar ile yukarıda belirtilenler dışında kalan fakülte, meslek yüksek okulu ve meslek lisesi mezunlarından yazılım, tasarım (çip tasarımı, sistem tasarımı, donanım mimarisi tasarımı vb.), analiz, ağ bağlantıları veya bunlarla ilgili test, bakım gibi alanlarda teknoloji geliştirme bölgeleri ile Ar-Ge ve tasarım merkezlerinde görev alan personel" şeklinde tanımlanmıştır.

Bu doğrultuda firmalar tarafından çalıştırdıkları bilişim personelleri tespit edilip, ilgili personeller için uzaktan çalışma oranı %100 olarak uygulanabilir ancak bilişim personeli niteliklerinde olmayan diğer personeller için 31/12/2023 tarihine kadar %75 oranı uygulanmalıdır. %75 oran uygulanacak  Ar-Ge, tasarım veya destek personelinin, çalışma süresinin dörtte birini merkez veya bölge içinde, dörtte üçünü merkez veya bölge dışında çalışarak geçirmiş olması durumunda, bu personele ödenen ücretin tamamı teşvik kapsamında değerlendirilecektir. 

3.4. SGK Prim Desteği

Sigorta primi desteği: Kamu personeli hariç olmak üzere teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan veya teknoloji geliştirme projesi anlaşmaları kapsamında uluslararası kurumlardan ya da kamu kurum ve kuruluşlarından Ar-Ge projelerini desteklemek amacıyla fon veya kredi kullanan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca desteklenen ya da TÜBİTAK tarafından yürütülen Ar-Ge ve yenilik projeleri ile rekabet öncesi işbirliği projelerinde ve teknogirişim sermaye desteklerinden yararlanan işletmelerde çalışan Ar-Ge ve destek personeli, bu Kanun kapsamında yukarıda sayılan kurum ve kuruluşlar tarafından desteklenen tasarım projelerinde ve tasarım merkezlerinde çalışan tasarım ve destek personeli ile 26/6/2001 tarihli ve 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun geçici 2 nci maddesi uyarınca ücreti gelir vergisinden istisna olan personelin; bu çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin yarısı, Maliye Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanır.

SGK Primleri Detayı:

SGK İşçi Primi %14

İşsizlik Sigortası Primi İşçi Payı %1

SGK Primi İşveren Payı %15,5 (Düzenli ödemede %5'lik indirim olması durumunda)

İşveren İşsizlik Sigorta Fonu %2

5746 Sayılı Kanun ile sağlanan SGK prim desteği, yukarıda SGK primi işveren payı olarak belirtilen %15,5 primin, yarısı şeklinde gerçekleşmektedir. Bu durumda istisna şartlarını sağlayan personel ücretleri için SGK Primi İşveren Payı %7,75 olarak uygulanmaktadır.

Örnek6: 50.000,00 TL net ücretle çalışan iki personelin, biri Teknokent içinde ve diğeri Teknokent dışında çalıştığı varsayımında; 2023 yılı için 12 aylık süre boyunca işverene yarattığı maliyetler karşılaştırıldığında: Teknokent içinde 12 aylık hesaplamada aylık ortalama işverene maliyet 69.257,51 TL olarak gerçekleşiyor iken Teknokent dışında çalışan personel için aynı hesaplamada aylık ortalama işverene maliyet 93.165,93 TL olarak gerçekleşmektedir. 50.000,00 TL aylık net ücret üzerinden yapılan hesaplamada ortalama aylık 23.908,42 TL vergi ve SGK primi avantajı sağlanmaktadır.

3.5. Yeni Makine ve Teçhizat Alımlarında KDV İstisnası

3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu 13. maddesine eklenen (m) bendine göre; 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamındaki teknoloji geliştirme bölgesi ile ihtisas teknoloji geliştirme bölgesinde,  Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde bulunanlara, münhasıran bu faaliyetlerinde kullanılmak üzere yapılan yeni makina ve teçhizat teslimleri vergiden müstesnadır.

(İstisna kapsamında alınan makina ve teçhizatın, teslim tarihini takip eden takvim yılının başından itibaren üç yıl içinde, Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetleri dışında kullanılması veya elden çıkarılması hallerinde, zamanında alınmayan vergi alıcıdan, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir. Zamanında alınmayan vergiler ile vergi cezalarında zamanaşımı, verginin tarhını veya cezanın kesilmesini gerektiren durumun meydana geldiği tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren başlar.)

Örnek7: A İşletmesi X Teknoloji Geliştirme Bölgesi'nde Ar-Ge projesi kapsamında Y Yazılımını üretmektedir. A İşletmesi'nin, yürütmekte olduğu Ar-Ge projesinde kullanılmak üzere, Teknoloji Geliştirme Bölgesi Yönetici Şirketi kurulları tarafından projede kullanılması uygun bulunan, yönetici şirketten alınan yazı sonrasında bağlı bulunulan vergi dairesine müracaat edilerek "İstisna Belgesi" alınması durumunda ilgili yeni makina ve teçhizatın teslimleri Katma Değer Vergisinden müstesnadır.

3.6. Gümrük Vergisi İstisnası

4691 Sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında yürütülen yazılım, AR-GE, yenilik ve tasarım projeleri ile ilgili araştırmalarda kullanılmak üzere ithal edilen eşya, gümrük vergisi ve her türlü fondan, bu kapsamda düzenlenen kâğıtlar ve yapılan işlemler damga vergisi ve harçtan müstesnadır. 

4. Bölgede İşletmelere Sağlanan Diğer Destekler

4.1. Temel Bilimler Desteği

03/02/2021 tarihli ve 31384 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7263 sayılı Kanun ile 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ee) bendinde yer alan “Temel bilimler” ibaresi “Desteklenecek Programlar: Yükseköğretim kurumlarının matematik, fizik, kimya ve biyoloji lisans programları ile Yükseköğretim Kurulundan alınan görüş üzerine Bakanlıkça belirlenecek diğer programları” şeklinde değiştirilmiştir. Yine aynı değişiklik kapsamında 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nun 8 inci maddesinin dördüncü fıkrası “Desteklenecek program alanlarında en az lisans derecesine sahip Ar-Ge personeli istihdam eden Teknoloji Geliştirme Bölgeleri firmalarının, bu personelin her birine ödedikleri aylık ücretin o yıl için uygulanan asgari ücretin aylık brüt tutarı kadarlık kısmı, iki yıl süreyle Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten karşılanır. Ancak bu kapsamda her bir Teknoloji Geliştirme Bölgesi firmasına sağlanacak destek, ilgili ayda Teknoloji Geliştirme Bölgesi firmasında istihdam edilen toplam personel sayısının yüzde onunu geçemez. Bu destek, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri yönetici şirketlerinde kuluçka merkezi ve teknoloji transfer ofisi hizmetlerinde istihdam edilen desteklenecek programlar mezunu personele de aynen uygulanır.” şeklinde revize edilmiştir. 10/02/2022 tarihli ve 31746 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelikle de ilgili Uygulama Yönetmeliği, 4691 sayılı Kanunda gerçekleştirilen bahse konu revizyonlarla uyumlu hale getirilmiştir.

Bu çerçevede, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığından alınan görüşler doğrultusunda; desteklenecek programlar kapsamına matematik, fizik, kimya ve biyoloji bölümlerine ilave olarak, Biyokimya, Biyoteknoloji, Endüstriyel Tasarım, Endüstriyel Tasarım Mühendisliği, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği, Moleküler Biyoloji ve Genetik programları da dâhil edilmiştir.

4.2. Doktora Öğrenci Desteği

Bu destekten yararlanabilecek firma tarafından istihdam edilen doktora öğrencisi Ar-Ge personeline ödenen aylık taban ücreti, brüt asgari ücretin bir buçuk katından az olamaz.

Firma başına verilebilecek destek, üniversitelerin doktora programına kayıtlı en fazla iki doktora öğrencisi ile sınırlıdır. Firmaların bu destekten yararlanabilmeleri için istihdam ettikleri doktora öğrencisinin başka kamu kurumundan destek almıyor olması şartı aranır.

Firmanın bu destekten yararlanabilmesi için istihdam edilecek doktora öğrencisinin Türkiye’deki üniversitelerin doktora programına kayıtlı, ders dönemini tamamlamış ve tez aşamasına geçmiş olması gerekir.

Teknoloji geliştirme bölgesi yönetici şirketleri, bu destek kapsamında firmalarda istihdam edilen personelin işe alınması, işten ayrılması, doktora programından mezun olması ve ayrılması ile ilgili hususları takip etmek ve Bakanlığa bildirmekle yükümlüdür.

Bu destekten yararlanacak firmalar taleplerini Bölge yönetici şirketine bildirir. Bölge yönetici şirketi talebin uygun olup olmadığını mevzuata uygunluğu açısından değerlendirir. Bu kapsamda uygun gördüğü başvuruyu ve bu maddedeki şartların sağlandığını gösteren raporu, portal üzerinden ilgili firmanın talebini takip eden ay sonuna kadar Bakanlığa iletir. Yönetici şirket bölge firmalarının başvurularını kabulden imtina edemez, başvuruları yerindelik açısından değerlendiremez. Bu destek kapsamında düzenlenecek raporda bulunması gereken asgari bilgiler ve ilgili diğer hususlar Bakanlıkça belirlenir.

Bu desteğe ilişkin firmaya yapılacak ödemeler, destek kapsamındaki personele ilişkin, ilgili ayın bildirilmiş sigorta prim gün sayısı dikkate alınarak yapılacak hesaplamaya göre, Bakanlıkça, raporun teslim edildiği tarihi takip eden üçüncü ayın sonuna kadar gerçekleştirilir.

Teknoloji geliştirme bölgesi yönetici şirketlerinde istihdam edilen personel, bu desteğin kapsamı dışındadır.

4.3. Teknokentte Bulunmanın KOSGEB Destekleri İçin Sağladığı Avantajlar

İşletmelerin Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde yer almalarının, diğer birçok avantajının yanı sıra KOSGEB DESTEKLERİ özelinde de birçok ayrıcalığı vardır.

a. İşletme Geliştirme Destek Programı kapsamında; Nitelikli Eleman Desteği, Teknokentlerde faaliyet gösteren işletmeler ile Ar-Ge ve Tasarım merkezleri için desteğin üst limiti 150.000,00 TL olup diğer işletmeler için destek üst limiti 100.000,00 TL'dir. Yine aynı destek programı kapsamında Teknik Danışmanlık Desteği üst limiti Teknokent firmaları için 50.000,00 TL iken, diğer firmalar için 40.000,00 TL'dir.

b. Ar-Ge, Ür-Ge İnovasyon Destek Programı kapsamında; Teknokentlerde yer alan işletmelerin bölgede başarıyla sonuçlandırdıkları Ar-Ge ve Yenilik projeleri desteklenir.

4.4. Geleceğin Mesleklerinde İŞKUR İşbaşı Eğitim Programı

İŞKUR tarafından siber güvenlik, bulut bilişim, oyun geliştirme uzmanı ve kodlama gibi çağımızın ve geleceğin meslekleri olarak görülen alanlarda düzenlenecek olan işbaşı eğitim programlarına katılan 18-29 yaş arası gençler için işbaşı eğitim programlarının süresi en fazla 9 ay olarak uygulanmaktadır. Program süresince geleceğin meslekleri olarak belirlenen mesleklerde düzenlenen programlarda katılımcılara günlük 359,90 TL cep harçlığı ödenmektedir.

Bu kapsamdaki İşbaşı eğitim programları; en az iki sigortalı çalışanı olan ve “Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde” (teknoparklar) faaliyet gösteren işyerleri, “teknoloji merkezleri (teknoloji merkezi işletmeleri)”, “Ar-Ge merkezleri” ile “Tasarım Merkezi” olarak faaliyette bulunan işyerlerinde uygulanmaktadır.

5. Diğer Hususlar

5.1. Fon Ayırma Yükümlülüğü

1/1/2022 tarihinden itibaren 4691 Sayılı Kanun geçici 2 nci madde kapsamında yıllık beyanname üzerinden istisna edilen kazançları tutarı 1.000.000 Türk lirası ve üzerinde olan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından, bu tutarın yüzde ikisi pasifte geçici bir hesaba aktarılır. Bu fıkra kapsamında aktarılması gereken tutar yükümlülüğü, yıllık bazda 20.000.000 Türk lirası ile sınırlıdır. Bu tutarın, geçici hesabın oluştuğu yılın sonuna kadar Türkiye’de yerleşik girişimcilere yatırım yapmak üzere kurulmuş girişim sermayesi yatırım fonu paylarının satın alınması veya girişim sermayesi yatırım ortaklıkları ya da bu Kanun kapsamındaki kuluçka merkezlerinde faaliyette bulunan diğer girişimcilere sermaye olarak konulması şarttır. Söz konusu tutarın ilgili yılın sonuna kadar aktarılmaması durumunda, bu Kanun kapsamında yıllık beyanname üzerinden istisna edilen kazançlar tutarının yüzde yirmisi, ilgili yılda yararlanılan gelir ve kurumlar vergisi istisnasına konu edilemez. Bu tutar nedeniyle zamanında alınmayan vergiler vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilir. Cumhurbaşkanı bu fıkrada yer alan tutar ve oranları birlikte ya da ayrı ayrı sıfıra kadar indirmeye, beş katına kadar artırmaya yetkilidir.

5.2. Ek Vergi (Deprem Vergisi)

Deprem felaketi sonrasında 7440 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 10'uncu maddesinin 27'nci fıkrası ile ek vergi ihdas edilmiştir. Verginin getirilme amacı deprem nedeniyle genel bütçede ortaya çıkacak vergi geliri ihtiyacının karşılanmasıdır.

7440 Sayılı Kanun’un 10. maddesi kapsamında 2022 yılı kurumlar vergisi hesabında Kurumlar Vergisi Kanunu ve diğer kanunlarda yer alan düzenlemeler uyarınca kurum kazancından indirim konusu yapılan istisna ve indirim tutarları üzerinden, dönem kazancıyla ilişkilendirilmeksizin %10 oranında ek vergi hesaplanacaktır.

Ancak 7440 Sayılı Kanun kapsamında; "10.07.2018 tarihli ve 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 407. maddesi kapsamında tanımlanan mikro ve küçük işletmelerin teknoloji geliştirme bölgeleri ile Ar-Ge ve tasarım merkezlerinden elde ettikleri istisnaya ve indirime konu kazançları" ek vergiden istisna edilmiştir.

Kaynak